Inmiddels staat het prachtige Romaanse bouwwerk in de tuin naast zijn woning te pronken. Iets verscholen achter imposante bomen in het plaatsje Blesdijke, op de grens tussen Overijssel en Friesland. Gregorius wordt in december 77 jaar, maar dat is voor hem geen reden om het rustig aan te doen. Alle dagen is deze excentrieke kasteelheer in zijn ontzagwekkende burcht aan het werk. Vooruit, omdat hij mijn oom is, maakt hij even tijd vrij voor een gesprek.
Interview en foto's: Mirjam Preusterink
Een markant hoofd met een flamboyante snor en pretogen onder een zwierige hoed: Gregorius zit in zijn kasteel naast de sfeervolle houtkachel in een enorme stoel. Hij begint te vertellen met een innemende bevlogenheid over zijn grote passie. “Eigenlijk moet je een beetje gek zijn om een kasteel in je achtertuin te bouwen.”
Hoe kan iemand zonder bouwkundige opleiding een kasteel bouwen? “Ik heb veel boeken over de bouwkunst en architectuur bestudeerd en hier heb ik mijn kennis vandaan gehaald. De Oostenrijkse kunstenaar en architect Friedensreich Hundertwasser is mijn grote voorbeeld. Hij ontwierp kleurrijke gebouwen met ronde en vloeiende vormen. Hier, in het kasteel is alles ook zoveel mogelijk organisch. Ik heb afscheid genomen van horizontale en verticale lijnen. De natuur is mijn grootste inspiratiebron. Hoe mooi is dat?”
Hoe kom je aan al deze materialen? “Ze komen uit heel Europa. Bakstenen en puin uit gesloopte huizen en wegen, een open haard die ooit in een Engels landhuis stond, de zware toegangsdeuren uit de oude gevangenis van Assen en een grote vergadertafel die oorspronkelijk in een nabijgelegen stadhuis stond. Ik ben een sjacheraar, wat een ander rommel vindt, dan zie ik daar vaak nog wat in. Dit kasteel is geen kopie van een bestaande structuur, maar een product van mijn verbeelding.”
Het is toch een onmogelijke taak om een kasteel te bouwen? Heb je hulp bij het construeren van Olt Stoutenburght? “Jazeker. Ik heb een mooi team mensen om mij heen met ieder hun eigen kwaliteit. De één is goed met ijzer werken, de ander met glas. En een derde legt de vloeren. Met potlood en papier schets ik wat en zij maken het. Wij doen het samen, ik zou het nooit alleen kunnen. Ik geef ze vertrouwen, want ik ben er niet bij wanneer ze wat maken. Ik ben een solist en kan niet samenwerken.”
Van welke bouwwerken in Nederland ben je enthousiast? “Ik ben een grote bewonderaar van het architectenbureau Alberts & Van Huut. Ze zijn bekend van het Gasunie-gebouw in Groningen, het ING-kantoor in Amsterdam zuidoost en de Isala Kliniek in Zwolle. Hun iconische ontwerpen zijn gebaseerd op de natuur en hebben daardoor veel schoonheid en harmonie. Ze maken gebouwen waar mensen van houden. Voor mij geen kubisme en de Bauhaus-stijl met hun strakke lijnen. En beslist geen massa producten, zoals de grote blokkendozen op industrieterreinen.”
Waar ben je nu mee bezig? “Met de klokkenstoel, hoog boven het gebouw. De klok was vroeger een belangrijk communicatiemiddel. Het waarschuwde de bevolking bij gevaar en onraad. Ik ben secuur en niet snel tevreden. Dus daar ben ik voorlopig nog druk mee. Geen dag is hetzelfde, dat is zo mooi.”
Wat is mooier: werkelijkheid of verbeelding? “Wat mij tegenwoordig opvalt is dat veel mensen naar de sportschool gaan. Trainen met al die apparaten hun lichaam. Maar wie prikkelt nu nog zijn eigen geest? Dat baart mij zorgen. Ontwikkel je fantasie, roep beelden op die er niet zijn. Iedereen kan dat. Ga wandelen in de natuur of bezoek een museum voor inspiratie. Bekijk schilderijen van de surrealistische schilders, zoals Carel Willink of Salvador Dali. Laat je gaan in hun fantasiewereld. Het abstracte leven is veel mooier dan de harde werkelijkheid.”
Wil je de lezers van Vijftig+ nog iets meegeven? ”Je moet kijken wat je allemaal gedaan en gepresteerd hebt in je leven. Dat geeft genoeg voldoening en energie om verder te gaan.”
Wanneer is het kasteel klaar? “Nooit, deadlines zijn altijd dodelijk voor de fantasie. Het gebouw nadert de voltooiing, maar is nog niet af. Want aan schoonheid kun je altijd wat toevoegen. Zo blijf ik bezig. Ik ben een ontevreden mens in dit project. Als iets klaar is dan ben ik vaak teleurgesteld. De weg ernaar toe is altijd mooier. Maar ik kan er wel mee leven, ik pas niets aan. (Gregorius lacht) Op mijn grafsteen komt dan ook te staan: De fantasie is mooier dan de werkelijkheid, maar ik heb genoten.”